Հայաստանյան գործակալություններում աշխատելու առավելություններն ու հակառակը…

Նախորդ գրառումներումս անդրադարձել եմ, թե ինչպես են վճարում հայաստանյան գործակալություններում և ինչպես կարելի է վաճառել սեփական հմտությունները։ Համապատասխանաբար ներկայացրել եմ, թե ինչ մեթոդներում է իրականացվում վճարումները և եթե արդեն մասնագետը որոշել է արդեն հանդես գալ, որպես անհատ (գովազդ, բրենդինգ, միջոցառումների կազմակերպում, խորհրդատվություն, դիզայն, մարքեթինգ, քոփիրայթինգ,  մոնտաժ, թարգմանչություն, ռեստորանային գործ և այլ հարակից ոլորտներ), ապա ինչպես կարող է «վաճառել» իր հմտությունները։

Այժմ անդրադառնանք վերոնշյալ ծառայությունների ոլորտ ներկայացնող գործակալություններում աշխատելու առավելություններին կամ թերություններին (գովազդ, բրենդինգ, միջոցառումների կազմակերպում, դիզայն, մարքեթինգ, քոփիրայթինգ,  մոնտաժ, թարգմանչություն, ռեստորանային գործ և այլ ոլորտներ)։
Ինչպես նշել էի, երբ իր գործի գիտակը սկսում է հանդես գալ որպես անհատ մասնագետ, սովորաբար նա մասնագիտական կյանքի առաջին 3-6 տարիներն աշխատել է որևէ գործակալությունում, որտեղ և խորացել ու զարգացել են հմտությունները։

Գործակալությունը լքելու տարբերակները տարբեր են, որին անդրադառնալու համար պետք է առանձին գրառում (մի օր էլ այդ մասին կգրեմ։)

Ծառայությունների մատուցման ոլորտում աշխատել սկսելու համար հարկավոր չէ մեծ մասնագիտական փորձ, կարևորը էնտուզիազմն է ու աշխատելու ցանկությունն է։ Օրինակ ես սկսել եմ աշխատել, երբ սովորում էի 3-րդ կուրսում ու առաջին երկու ամիսներն աշխատել եմ որպես կամավոր, այսօրվա նման հիշում եմ, թե ինչքան էի ոգևորված, երբ ինձ ընդունեցին աշխատանքի, իսկ  ուղիղ երկու ամիս հետո արդեն ստացա պաշտոնական առաջարկ հաստիքային աշխատանքի համար. աշխարհը իմն էր։
Ինչ է տալիս գործակալությունում աշխատանքը, հատկապես այն դեպքում, երբ նոր ենք սկսում գործել ծառայությունների մատուցման ոլորտում։

Գործակալություններում աշխատելու առավելությունները.  հատկապես նրանց համար, ովքեր նոր են սկսում մտնել տվյալ ոլորտներ։

– Մասնագիտական փորձի ձեռքբերում։ Երբ ուսումնական հաստատություններում, գրքերում կամ համացանցում մենք կարդում ենք տարբեր նյութեր, որոնք առընչվում են ոլորտին, մենք սովորում և ծանոթանում ենք տեսական կամ ստատիկ գիտելիքիների հետ, իսկ գործակալություններում աշխատանքը դա արդեն կրառական կողմն է այն ամենի, ինչ մենք կարդացել ենք։ Ու սովորաբար գրքերում գրված նյութից շաաատ տարբերվում է կիրառական ոլորտը։ Գրքերում ամեն ինչ հրաշալի է ու սահուն, իսկ պրակտիկայում այն ուրիշ է։ Սակայն հաջողության հասնելու համար տեսական գիտելիքները շատ կարևոր են ու երբեք պետք չի սահմանափակվել մի քանի գրքերով։ Նույնիսկ աշխատելու ընթացքում պետք է կարդալ, ուսումնասիրել, մասնակցել տարբեր թրեյնինգների, հանդիպումների ու այդ ամենը համադրել կիրառականի հետ։ Մեկը մյուսին փոխլրացնող են։

– Թիմային աշխատանք։ Գործակալություններում սովորաբար տիրում է ջերմ բարեկամական և ընկերական մթնոլորտ։ Լավ ձևավորված կազմակերպություններում առկա է թիմ-ի հասկացությունը, չնայած, որ բոլորն ունեն իրենց պարտականություններն ու աշխատանքի նկարագրությունը, այնուամենայնիվ Deadline ասվածը ամեն ինչ կարող է «տակնուվրա» անել. և աշխատակազմը մոռանում է իր «հիմնական» պարտականությունների մասին, բոլորի համար կարևորը աշխատանքի որակն է ու ժամանակին այն հանձնելը։ Այս դեպքում ձևավորված թիմը կարող է հասնել մեծ հաջողությունների, ուստի աշխատանքի ընթացքում պետք է ինտեգրվել թիմում և հանդիսանալ թիմի մասնիկ։

– Հանդիպումներ հաճախորդների կամ պատվիրատուների հետ։ Աշխատանքի ընթացքում սկսվում է փորձի ձեռքբերում շփման ոլորտում։ Հանդիպումներ, պատվերներ, քննարկումներ, ծրագրեր։ Այսպես սկսվում է ձեռքբերվել հաճախորդների հետ շփման հմտություններ և նոր ծանթություններ բիզնես ոլորտում։ Մեծանում է սոցիալական ցանցը։

– «Հայկական» բիզնես էթիկա։ Բիզնեսում այն ամենը ինչ մենք հանդիպել ենք գրքերում կամ ֆիլմերում շատ տարբեր է հայկական տարբերակից, Հայաստանում կա բիզնեսի յուրահատուկ ոճ. պատկերացում կազմելու համար օրինակ բերեմ մի քանի բարևի տարբերակ, իսկ ենթադրությունները թողնում եմ ձեզ. «Բարև Ձեզ»,

Ինչպես են վճարում հայաստանյան գործակալությունները

ՀՀ-ում, ըստ «Սփյուռ» տեղեկատուի, գրանցված է 315-ից ավելի կազմակերպություններ, որոնք իրենց ծառայությունների ցանկում ներառել են հետևյալ ծառայությունները (ծառայությունները ներկայացված են առանց բացվածքի)՝

– Միջոցառումների կազմակերպում,
– Գովազդային ծառայություններ,
– PR ծառայություններ,
– Ձևավորման (դիզայն) ծառայություններ։

Իմ մասնագիտական գործունեության շրջանակներում մինչև այսօր աշխատել եմ 3 գործակալություններում և համագործակցել մոտ 30 նմանատիպ ծառայություններ մատուցող կազմակերպությունների հետ։ Այժմ շարունակում եմ գործել վերոնշյալ ոլորտներում, բայց արդեն հանդես եմ գալիս, որպես freelancer (թե ինչու այսպես ստացվեց, կներկայացնեմ մեկ այլ գրառումով)։

Աշխատելով և համագործակցելով ծառայություն մատուցող  բազմաթիվ կազմակերպությունների հետ պարզել եմ, թե ինչ համակարգով է իրականացվում անձնակազմի վճարումները.

Ուրեմն… ՀՀ-ում ծառայություններ մատուցող կազմակերպություններում առկա են վճարման հետևյալ ձևերը.
(խոսքը վերաբերվում է միայն հաստիքային աշխատակիցներին)

– Ֆիքսված աշխատավարձ,
– Միայն տոկոսներ,
– Ֆիքսված աշխատավարձ + ֆիքսված տոկոսներ (ցածր աշխատավարձ-բարձր տոկոսներ, բարձր աշխատավարձ-ցածր տոկոսներ),
– Ֆիքսված աշխատավարձ + խառը տոկոսներ,
– Բարձրացող աշխատավարձ.

Անդրադառնալով յուրաքանչյուր վճարման ոճին կարելի է ենթադրել՝

– Ֆիքսված աշխատավարձ. 
Այս տարբերակը կայուն տարբերակներից մեկն է. գործատուն իր կողմից կարողանում է հստակ հաշվարկել իր ծախսերը և պլանավորել կազմակերպության բյուջեն։ Իսկ աշխատակցի կողմից ևս ապահովվում է կայունություն, այսինքն աշխատակիցը ստանում է իր կայուն գումարը։ Սակայն այս մեթոդն ունի իր թերությունը՝ ամսեկան ֆիքսված գումար ստանալով աշխատակիցը սկսում է մատնվել ծուլության և ընկնում է մոտիվացվածությունը գործի նկատմամբ։ Քանի որ գործակալություններում կարող է լինել ամիս, որ շատ են ծրագրեը կամ նախագձերը և հակառակը, այսինքն ամսվա կտրվածքով աշխատակիցն իրականացնում է տարբեր ծավալի աշխատանք, սակայն ստանում է նույն աշխատավարձը։

– Միայն տոկոսներ. 
Այս ձևն իրենից ավելի շատ ընդունված է վաճառքով զբաղվողների համար, այսինքն ինչքան ապրանք կամ ծառայություն ես վաճառում, այդքան գումար/տոկոս ես ստանում։ Սրա ձեռնտու լինելը կախված է աշխատողի ունակություններից, ստացած շահույթից, պայմանավորվածությունից, գրծի հաճելի լինելուց և այլն։ Հիմնականում սա կարող է լինել շաաատ շահութաբեր, կամ էլ հենց ընենց էլի… 🙂 Այս ձևը մոտիվացնող է և աշխատողին թույլ չի տալիս ծուլանալ, քանի որ իր սեփական եկամուտը ինքն է ապահովում։ Սակայն սա չի կարող տարածվել ստեղծագործական աշխատանք կատարողների վրա, եթե վերջինս չի խառնվում վաճառքին, ապա ինքը անուղղակիորեն կախված է լինում վաճառքի բաժնի աշխատանքներից։

– Ֆիքսված աշխատավարձ + ֆիքսված տոկոսներ
Սա արդյունավետ տարբերակներից մեկն է, քանի որ աշխատողն ունի իր ֆիքսված աշխատավարձը ու կախված նախագծերից և իր կատարած աշխատանքի արդյունավետությունից ստանում է բոնուսային գումարներ։ Բոնուսային գումարը կարող է հաշվարկվել կատարած աշխատանքի ծավալով, ներգրավվածությամբ, մասնակցությամբ։ Սա մոտիվացնող է աշխատողի համար, դրանից շահում է նաև կազմակերպությունը ինչպես եկամուտի, այնպես էլ աշխատողի մոտիվացվածությամբ։
Կան դեպքեր, որ ֆիքսված աշխատավարձը լինում է ցածր, իսկ բոնուսների կամ տոկոսների թիվը բարձր, կամ հակառակը։

– Ֆիքսված աշխատավարձ + խառը տոկոսներ, 
Այս դեպքում աշխատողն ունի իր պարտականությունները, որի համար վճարվում է, և ներգրավվելով կազմակերպության գործունեության տարբեր ծրագրերում վճարվում է ըստ կատարած աշխատանքի, այս դեպքում լրավճարի գումարը հաշվարկվում է խառը և տարբեր սկզբունքներով։ Այստեղ կազմակերպության ղեկավարությունը պարզապես իր